Tại ai?

Phú Thọ bùn đất vẫn chưa tha

Chương Mỹ nước ngập lút mái nhà

Quảng Ninh đi thuyền trên quốc lộ

Thiên Địa bất nhân hay tại ta?

Đầu vịt lá khoai

Gặp thời gặp thế lắm kẻ khôn

Sa cơ rồng phượng cũng thành giun

Khổ lắm, biết rồi, sao nói mãi?

Bởi toàn đầu vịt với lá khoai! 

Cuốn hộ chiếu

Cuốn sổ nhỏ này không nói lên gì nhiều về bạn. Nhưng về đất nước bạn thì có đấy. Đó là nước bạn ở đâu trên bản đồ thế giới. Dân nước bạn có được nước khác mở rộng cửa chào đón không? Hay là người ta sẽ dò xét xem bạn định vào nước người ta với mục đích gì? Bạn có tiền không? Bạn có vé máy bay khứ hồi không? Bạn có định tìm việc làm không? Bạn có định vào rồi trốn ở lại không? Nếu xét về "chỉ số mức độ được chào đón"- không biết có thứ chỉ số như thế không - thì rõ ràng là các hộ chiếu loại "đầu bảng" gồm toàn các nước giàu có và dân trí cao, nghĩa là khả năng dân nước đó có thể gây ra vấn đề khó chịu nào đó cho nước họ đến là thấp và khả năng mang lại lợi ích gì đó, thường là kinh tế thì ở mức cao. Dù Việt Nam gần đây có nhiều người giàu lên, có rất nhiều triệu phú, thậm chí là cả vài tỷ phú đô-la, dù có chính sách "làm bạn với tất cả các nước", song sự thật là người mang hộ chiếu Việt Nam vẫn thuộc diện ít được chào đón. Không biết người ta có chút nào nghi ngại thể chế chính trị của Việt Nam không? Hồi trước tờ khai xin visa Mỹ câu hỏi "bạn có phải là ĐVCS không", đại loại như vậy và được hiểu là nếu có thì bạn sẽ khó hoặc không được cấp visa. Nhưng có lẽ cái lý do chủ yếu làm người ta nghi ngại là vì người Việt về cơ bản vẫn là dân nghèo. Mấy năm trước bà thủ tướng Đức vì lý do nhân đạo đã mở cửa nước Đức cho hàng triệu dân nghèo và/hoặc chạy loạn chiến tranh từ Syria. Sau thời gian đầu ấm áp chào đón, nay thì Đức và vài nước có hành động tương tự như Thụy Điển đang phải đối mặt với những vấn đề khá nghiêm trọng do người mới nhập cư gây ra như chi phí lo ăn ở cho họ, thất nghiệp, rối loạn xã hội, tội phạm. Dân Đức bắt đầu quay lưng với người nhập cư, đòi thắt chặt chính sách nhập cư. Vài nước như Ba Lan, Hungari thì có chính sách gần như là "đóng cửa" với người nhập cư từ các nước nghèo. Nước Mỹ đang có ý định xây một bức tường dài ở biên giới phía nam để ngăn làn sóng người Mehico nhập cư trái phép. Đơn giản là vì người Mehico nghèo, tỷ lệ tội phạm cao. Một tờ báo chính thống của Việt Nam mới đưa tin là nước Séc - trước kia gọi là Tiệp Khắc - ngừng cấp visa dài hạn cho người Việt muốn đến để lao động "vì lý do an ninh". Tin không chính thức thì nói là người Việt ở Séc đã khá đông, lại có tỷ lệ tội phạm cao, buôn bán sản xuất ma túy gây nguy hiểm, thiệt hại cho Séc. Hơn nữa, gần đây có làn sóng dân đông Âu khác như Ucraina, Serbia - những người có có văn hóa, ngôn ngữ, kỹ năng lao động gần với dân Séc hơn - sang Séc lao động nên nhu cầu về người Việt giảm đi. Cuối cùng thì chẳng ai thành tâm muốn chào đón những người nghèo khổ và ít học trong nhà mình cả. Đó là một điều không đẹp đẽ gì. Nhưng có xấu xí đến đâu thì nó vẫn là sự thật.   

Canh bạc lớn

Thực ra thì người viết vốn không thích xem và không có hiểu biết gì về bóng đá cả. Nhưng lần này là World Cup - Russia 2018! Ừ thì xem thử xem tại sao mà cả thế giới cứ như "phát điên" lên vì một đám thanh niên tranh nhau một quả bóng da. Khi hai chục người và quả bóng di chuyển rất nhanh và lung tung, không theo một quy luật nào rõ ràng về phương hướng, tốc độ, độ cao,v.v. trên một cái sân rộng như thế thì sẽ tạo ra một số lượng vô hạn những tình huống khác nhau mà không cái nào giống cái nào cả. Ví dụ như tại sao mà một cầu thủ lại xuất hiện trong "vòng cấm địa" phía mình, chính xác ở vị trí và thời điểm để cánh tay mình chạm phải quả bóng đang bay tới để rồi đội mình bị phạt rất nặng, nhận bàn thua, rồi dẫn đến thua chung cuộc? Thời điểm chỉ cần chệch đi vài phần trăm giây, vị trí chỉ chệch đi vài cm là bóng sẽ không thể chạm tay cầu thủ ấy. Đó là tình huống mà không ai có thế sắp xếp trước hay dự đoán được. Đó là chuyện may rủi, tình cờ. Hầu như tất cả các tình huống "làm bàn" đều như vậy. Do đó bóng đá có vẻ giống như cờ bạc vậy. Cũng như cờ bạc, nó lôi cuốn, gây hồi hộp, vui buồn, phấn khích mạnh. Có lẽ đó chính là cái "mẹo" để bóng đá trở thành một loại "cờ bạc" lớn ở phạm vi toàn cầu, thành một loại "big business" - làm ăn lớn của các đại gia - ông chủ các câu lạc bộ. Nghĩ rộng hơn nữa thì cuộc đời người ta cũng chỉ toàn là những sự tình cờ, may rủi như thế. Bạn thử nghĩ về cuộc đời mình mà xem. Cuộc đời của bạn, của tôi hay của bất kỳ ai có lẽ cũng chỉ là một canh bạc lớn.    

Chuyện bóng đá

Có hàng vạn người từ khắp thế giới kéo đến nước Nga. Họ hòa vào hàng triệu người Nga, tạo nên những đám đông khổng lồ ở các sân vận động và trên đường phố các thành phố lớn như Moskva, Saint Petersburg… Nước Nga có khá nhiều kẻ thù và những đám đông như thế là những mục tiêu “ngon lành” cho những kẻ khủng bố theo kiểu đánh bom liều chết hay lao xe ô tô vào đám đông. Điều may mắn và khá lạ lùng là những chuyện đó đã không xảy ra. Có thể cho rằng đó là do công tác an ninh khá tốt của người Nga. Thế nhưng kể cả là khi Nga triển khai đến bao nhiêu công an mật vụ đi nữa thì cũng khó mà bịt hết được mọi kẽ hở an ninh. Có khi nào chính những kẻ khủng bố cũng “mê” xem đá bóng nên chúng tạm “nghỉ ngơi” để theo dõi những đội bóng và những ngôi sao mà chúng yêu thích? Có thể lắm chứ. Thực ra thì chúng cùng là người như ta thôi, với một chút khác là chúng có những “lý tưởng” cực đoan nào đó mà ta khó hiểu được. Thì ra là bóng đá, và thể thao nói chung không chỉ tốt cho sức khỏe, giải trí cho con người mà còn tốt cho hòa bình thế giới. Vừa qua có chuyện là khi đội Anh thua và phải về nước sớm, làm tan vỡ hy vọng tràn trề của người Anh về chức vô địch, nhiều người đã quay sang đổ lỗi cho bà thủ tướng Anh vì trước đó bà này kêu gọi nước Anh tẩy chay World Cup vì lý do chính trị như nước Nga đã “thôn tính” Ucraina hay vụ cựu điệp viên Nga bị đầu độc ở Anh. Có người đã viết trên mạng xã hội rằng bà thủ tướng nên từ chức ngay vì bà ta không hiểu rằng cả bà và chính phủ của bà không thể làm được những điều tốt cho nước Anh như là đội tuyển Anh đáng lẽ có thể làm được.       

Không đề

Đã lâu không viết, lại viết chơi

Trái Đất – Con Tàu vẫn thế thôi

Trôi đến đâu rồi? Nào ai biết

Ghế đá mơ màng ngắm lá rơi