Cái chợ

Cái chợ là xã hội loài người thu nhỏ. Chợ có đủ thứ và đủ loại người, hàng hóa và mua bán, thứ đắt tiền và rẻ tiền, kẻ giàu và người nghèo, người thành thị và nhà quê, người đói khổ tật nguyền, nói dối, lừa đảo, kẻ cắp, cãi nhau, đánh nhau, chính quyền, đàn áp, tham nhũng, ăn chơi, mãi dâm, v.v. Khi xã hội giàu có hơn, cái chợ biến thành “siêu thị”, sạch sẽ, bóng bẩy và trật tự hơn, nói dối thì tinh vi hơn qua quảng cáo, chào hàng, nhiều người giàu người “thành thị” hơn bởi người nghèo, người “nhà quê” không có tiền để mua ở đây, nhiều kẻ đạo đức giả hơn nhờ được che dấu bởi áo quần, xe cộ. Rồi nhờ công nghệ thông tin, cái chợ thật biến thành chợ ảo qua mạng. Nhưng vẫn mua bán, vẫn quảng cáo và dối trá, vẫn ăn cắp tiền nhưng bằng công nghệ cao qua thẻ tín dụng, vẫn mãi dâm nhưng kẻ mua người bán liên hệ với nhau bằng internet và webcam, v.v. Nhờ công nghệ phát triển, xã hội loài người biến đổi về mặt hình thức. Nhưng bản chất thì vẫn thế.