Lời khuyên của người vợ

Đàn chim bay trên trời, đàn bò gặm cỏ, đàn cá dưới nước, đàn vịt đang bơi, đàn ngựa phi trên đồng cỏ, v.v. là những hình ảnh đẹp đẽ nhất. Còn một “đàn” người? Hãy cẩn thận! Một đám uống rượu đang vui vẻ ầm ỹ “dô, dô” phút chốc có thể thành một cuộc cãi cọ. Một đám cổ động viên bóng đá cuồng nhiệt có thể biến thành một cuộc phá phách ẩu đả hỗn loạn, chết người. Một đám đông lớn tại một đại nhạc hội hay một cuộc hành hương tôn giáo có thể biến thành một đám đông hỗn loạn, dẫm đạp lên nhau không thương tiếc. Một đám đông lính tráng trong chiến tranh có thể gây ra những vụ thảm sát dân thường khủng khiếp như lính Đức Quốc xã, lính Nhật trong thế chiến 2, lính Mỹ trong trong chiến tranh Việt Nam, lính Séc-bi trong nội chiến Nam Tư, v.v. Hình như trong mỗi người chúng ta đều có chứa sẵn một chút gì đó hoang dã và điên loạn. Yếu tố này thường “ngủ yên” trong hoàn cảnh bình thường. Nhưng trong những đám đông mất trật tự, sự hoang dã và điên loạn ấy có thể đột nhiên bùng phát khi gặp “thời cơ”,  rồi lây lan nhanh chóng không thể kiểm soát nổi, dẫn đến những hành động mất trí gây hậu quả nặng nề. Có một chuyện cười dân gian của người Việt về một anh chồng ngốc. Mỗi khi anh ta ra khỏi nhà là chị vợ lại dặn: Chàng hãy tránh xa đám đông nhé!  Đó là một lời khuyên thật khôn ngoan.