Bài học Hy Lạp

Nước Hy Lạp đang chịu một cuộc khủng hoảng kinh tế và xã hội tồi tệ. Không còn khả năng chi trả những khoản nợ nước ngoài khổng lồ, chính phủ nước này đành phải chấp nhận một gói “cứu trợ” của các nước giàu và IMF kèm theo sự bắt buộc phải chấp nhận những biện pháp “khắc khổ” để cứu vãn sự sụp đổ. Nhưng nhân dân thì không chấp nhận con đường này. Họ phản đối quyết liệt, biểu tình, thậm chí còn bạo loạn. Nguyên nhân sâu xa có lẽ là do sử dụng lãng phí và kém hiệu quả những nguồn lực trong nước và khoản vay mà mục đích là để phát triển kinh tế và ổn định xã hội. Hình ảnh của Google chụp từ vệ tinh cho thấy Hy Lạp, một trong những nước loại nghèo ở châu Âu mà có tới 60.000 biệt thư sang trọng có bể bơi giá hàng triệu đô-la mỗi cái. Khó có thể giải thích được người ta lấy tiền ở đâu để xây và mua những biệt thự ấy, nếu không phải là từ nguồn những tỷ đô-la ngân sách và tiền vay nước ngoài bị sử dụng sai mục đích hoặc tham nhũng. Đấy mới chỉ là phần “nổi” của những tảng băng. Phần “chìm” là những khoản tiền đã chuyển vào các ngân hàng hay bất động sản ở nước ngoài thì không ai biết là bao nhiêu. Có lẽ còn nhiều nước khác gồm cả chúng ta nữa cũng đang trên con đường tương tự như Hy Lạp. Tất cả đều muốn nhanh chóng ngang bằng với các nước giàu có đã phát triển tư bản hàng trăm năm. Thấy họ có “siêu xe”, biệt thự, bể bơi, đánh “gôn”, xe lửa cao tốc, vệ tinh, máy bay riêng, thủ đô to lớn hiện đại, v.v. thì mình cũng phải có. Thế là dành những khoản thu nhập ít ỏi từ lúa gạo, hồ tiêu, thủy sản, v.v. rồi đi vay mượn thêm để “sắm” cho bằng được những thứ xa xỉ đó. Đã thế, cái khoản lãng phí và tham nhũng thì có lẽ cũng chả ai kém ai. Nếu chính phủ và nhân dân các nước đó không tỉnh ngộ sớm thì viễn cảnh tương tự như Hy Lạp hoặc tệ hơn là khó tránh khỏi. Người Việt có câu “Khéo ăn thì no, khéo co thì ấm”, đại ý là nếu cố gắng chi tiêu trong khả năng của mình thì dù không giàu có sang trọng nhưng cũng vẫn no đủ. Bài học cay đắng của Hy Lạp chỉ là thêm một minh chứng mới cho câu tục ngữ cũ đó mà thôi.