Mùa “làm ăn” của nhà Phật

 Cứ vào dịp Tết Âm Lịch là nhiều chùa ở Hà Nội - mà có lẽ ở nhiều nơi khác nữa – tấp nập người đến “dâng sao, giải hạn”. Không rõ tục lệ này có từ bao giờ, nhưng hẳn là xa xưa lắm nên người ta mới tin. Người ta cho là mỗi người “ứng” với một ngôi sao nào đó. Những sao này có tên hẳn hoi, như La Hầu, Thái Bạch, Kế Đô, v.v. và còn được phân loại thành “tốt” hay “xấu”. Nếu năm nay bạn bị một sao xấu “chiếu mệnh” thì bạn sẽ gặp những những điều không may trong cuộc sống, làm ăn, v.v. Muốn tránh hoặc giảm bớt tác động này, bạn phải nhờ nhà chùa làm lễ “giải hạn”. Ngược lại, nếu được sao tốt chiếu, bạn cũng phải nhờ nhà chùa làm lễ “dâng” để cám ơn. Cuộc đời người ta thì luôn có những điều trắc trở, không như ý. Vì thế nhiều người nghĩ theo kiểu “bầy đàn” – có thờ có thiêng, có kiêng có lành – một câu nói cổ xưa được truyền miệng đến tận ngày nay. Cái gì có lâu đời rồi thì có lý, thế thôi, việc gì phải suy nghĩ nhiều cho mệt. Thế là người ta cứ ào ào kéo nhau đến các chùa. Có chùa người ta đứng chờ làm lễ chật hết cả đường, giao thông tắc nghẽn. Nhiều bà nhiều cô vẻ mặt lo âu ngơ ngác, tra bảng dán ở chùa để xem năm nay mình bị sao nào chiếu mệnh. Chỉ có 2 lựa chọn thôi, và đằng nào thì cũng phải nộp phí VND100 ngàn (khoảng 5 Đô-la). Người giàu thì không nói làm gì. Có người “mời” cả thầy đến tận nhà làm lễ. Có lẽ vì thế nên chuyến bay nào của Vietnam Airlines mà chả thấy một vài “thầy chùa” đi chạy “Sô” theo kiểu các sao ca nhạc. Nhưng nhiều người nghèo, ngày kiếm chỉ được 20-50 ngàn cũng cố nộp với hy vọng sang năm, khi “hạn” đã “giải” thì có thể kiếm khá hơn một chút. Thế là không biết có bao nhiêu vạn con người hàng năm “nhờ” các chùa làm lễ. Các sư sãi nhà chùa thì cũng cố gắng và sáng kiến lắm. Tuy nhiều người như thế nhưng cũng chỉ vài cuộc lễ là xong vì nghe đâu cũng chỉ có khoảng 9 chòm sao thôi. Chắc là khi xưa nhìn bằng mắt thường nên người ta chỉ thấy có ngần ấy. Chứ giả sử các nhà “phát minh” ra dâng sao giải hạn mà sống lại để nhìn vào kính thiên văn hoặc xem các ảnh chụp thiên hà của kính thiên văn bay trong vũ trụ Hubble để thấy rằng có hàng tỷ tỷ sao và thiên hà trong vũ trụ thì có lẽ họ sẽ há hốc mồm và lắc đầu: “Thôi, chả dám giải hạn giải hiếc gì nữa đâu!”. Không biết các chùa “kiếm” được bao nhiêu mỗi dịp Tết. Nhưng có lẽ số tiền cũng không nhỏ - bởi thế nên bọn “đạo chích” mới mò cả vào chùa - và đủ để cho các sư có thể yên tâm tụng kinh niệm phật và ngồi thiền cả năm.  Cũng phải thông cảm là có đi “khất thực” cả ngày và đặt bao nhiêu hòm “công đức” đi nữa thì cũng chỉ thu được một ít tiền lẻ thôi, có khi còn chẳng đủ tiền “dầu đèn”. Thời buổi kinh tế thị trường ngày nay chả ai cho không ai cái gì cả. Ngay cả các “đại gia” cho tiền tỷ vào từ thiện thì cũng muốn mua danh tiếng là người không tham. Phải có hàng hóa, dịch vụ để bán và phải có người mua thì mới có tiền. Nếu cứ theo đúng lời dạy của Phật thì có khi “đói”, chả còn sức mà “vực” đạo nữa.Thế cho nên nhà chùa cũng phải “đổi mới tư duy” và “vận dụng sáng tạo” một chút. Mặc dù có vị đại diện UNESCO đã lên tiếng là dâng sao giải hạn là mê tín dị đoan, không có cơ sở khoa học, có vị trụ trì một chùa lớn vẫn khéo giải thích là nhà chùa chỉ làm lễ cầu an thôi để đáp ứng nhu cầu tâm linh chính đáng của nhân dân. Khi người ta đã lên được hàng lãnh đạo, nhất là lãnh đạo chính trị, tinh thần hay tôn giáo thì người ta “giỏi” lắm, nói thế nào cũng “đúng” cả. Giá Đức Phật Thích Ca sống lại  mà thấy cái cảnh tiền bạc cứ ào ào đổ vào cửa Phật thế này thì có khi ngài cũng phải thở dài chắp tay mà “bái phục” các “tỳ kheo” thế kỷ 21. Nhưng thế này chưa là gì so với vị trụ trì ngôi chùa “Thiếu Lâm Tự ” nổi tiếng của xứ Trung Hoa. Vị này nghe nói còn có cả bằng MBA (quản trị kinh doanh) Mỹ chính hiệu. Đấy là học. Còn “hành” thì mới giỏi nữa. Nghe nói “doanh thu” của cái “công ty biểu diễn” này là hàng chục triệu Đô-la mỗi năm. Ở Ấn độ cũng có ngôi đền thiêng (không phải là Phật Giáo – vì Phật Giáo, ít nhất là ở thời Đức Phật thì không mê tín nên đã bị “đuổi” khỏi Ấn độ do không hợp với lòng mê tín thần thánh của dân Ấn) – thu mỗi ngày cả triệu Đô-la. Bắc Việt Nam có đền Trần ở Nam Định năm nào cũng có cảnh chen lấn giẫm đạp lên nhau đến ngất xỉu để xin Thánh ban “ấn” – một miếng vải mầu vàng có “triện” của vua - với hy vọng là năm mới sẽ được “thăng quan tiến chức”. Người ta cũng chen lấn không kém ở đền Bà Chúa Kho để xin vị thánh này ban “lộc” để năm mới làm ăn phát đạt. Và tất nhiên là phải có “lễ”, ít thì vài chục ngàn, nhiều thì bạc triệu. Nếu Đức Phật mà sống lại thì không biết Người sẽ vui hay buồn. Có thể sẽ buồn vì thấy ở thời đại Internet và Ipad, cái “vô minh” vẫn tràn ngập thế giới. Thậm chí ngay cả ở chùa chiền, nơi mà người ta nhân danh là đệ tử của Phật để giảng những lời dạy nhắm phá cái “vô minh” của con người. Nhưng như thế có lẽ còn “khá” hơn là việc đã biết là dân vô minh – mà đọc kinh Phật suốt ngày thì ắt là phải biết - thì đã không phá mà lại còn lợi dụng danh Phật để làm cho dân vô minh hơn để kiếm lợi. Hành vi này mà có luật để xử thì có khi phải khép vào tội “lợi dụng chức vụ gây hậu quả nghiêm trọng”.  Chắc là Phật sẽ buồn lắm vì mình đã từ bỏ hết vàng bạc châu báu để đi tìm chân lý và sự giác ngộ mà ngày nay, người ta lại đem hết vàng ngọc để làm tượng Phật và biến những bức tượng này thành những món hàng xa xỉ đắt tiền. Mà có thể Phật sẽ vui vì tư tưởng của Ngài sau mấy ngàn năm – mặc dù có khi bị biến dạng tới mức chính Người không còn nhận ra nữa – vẫn còn sống sót. Có khi Người còn phải “ôm bụng cười” như ông Di-Lặc vì người Việt thật hài hước, dám “phạm thượng” tới mức ví von “Đồng tiền là Tiên là Phật”. Thời Phật còn sống chưa có chủ nghĩa tư bản nên có thể Người chưa biết hết sức mạnh của đồng tiền. Vả lại, phải chăng chính Phật đã nói rằng mọi thứ trên đời đều “vô thường”? nghĩa là không có gì là bất biến cả. Có lẽ Phật cũng không loại trừ cả những tư tưởng và lời dạy của mình.